Tag: steenuilen

Alle 30 nestkasten zijn dit voorjaar weer nagelopen door de vrijwilligers van de werkgroep Steenuilen Nijbroek op de aanwezigheid van steenuilen, eitjes en jonge uilen. We hebben weer een nieuwe kast opgehangen in een notenboom, midden in een mooi weilandje. Jammer genoeg nog niet bewoond dit jaar, maar het is zo’n mooie plek, dat komt vast goed

In een natte kast vonden we een heel nat klein uiltje. Dat was wel zielig. Het kan door het voer komen; als er weinig muizen zijn en als vervanging veel wormen gevoerd worden, kan het erg nat worden in een kast. En het weer zat natuurlijk ook niet mee met die hoeveelheden regen die we dit voorjaar hadden. We hebben het uiltje lekker afgedroogd, geringd en gewogen en uiteraard de nestkast verschoond.

Het blijft de moeite waard om de steenuil te beschermen, ze hebben het moeilijk en de aantallen nemen bij ons in het gebied nu af. Het is het kleinste uiltje in ons land en we willen toch niet hun felle schreeuw missen in het vroege voorjaar als de vrouwtjes en mannetjes op zoek zijn naar een partner?

Er staat nog een filmpje op de website van vroege vogels over 2 steenuilen vrouwtjes, die samen in één kast zitten. Klik op de link: https://www.nporadio1.nl/nieuws/binnenland/a1f299e7-3c7d-4663-a057-c1c8ce08e199/uilensoap-in-de-achterhoek-twee-vrouwelijke-steenuilen-eten-hun-jong-op

Steenuilen-kastencontroles 2023 

Afgelopen voorjaar heeft de werkgroep Steenuilen Nijbroek alle 29 nestkasten gecontroleerd op de aanwezigheid van steenuilen en natuurlijk ook of er eitjes gelegd waren en hoeveel.

We gaan altijd in vaste tweetallen op pad en controleren ieder jaar dezelfde kasten; per controle-team zo’n 10 kasten. Een leuk karwei om te doen en meestal met mooi weer!

Kleine uil

De steenuil is de kleinste in ons land broedende uilensoort. Door de bolle kop en het relatief dikke verenpak lijkt hij groter dan hij is. Met een lichaamsgrootte van 21 – 23 cm is hij vergelijkbaar met een merel. Met wat geluk zijn steenuilen ook overdag te zien. Vaak zijn ze in de vroege ochtend en tegen het vallen van de avond actief, vooral als er hongerige jongen te voeden zijn. Bij zonnig weer zitten ze overdag geregeld op hun favoriete, beschutte zitplekje wat te doezelen. Ze blijven echter altijd alert. Bij mogelijk gevaar verdwijnen ze in de nestkast of een andere veilige plek.

Is er een steenuiltje aanwezig?

Soms als we een weiland inlopen waar een kast hangt, zien we een uiltje wegvliegen, maar vaak blijft het vrouwtje op de eieren zitten. We tillen haar vervolgens even op en tellen de eitjes waarop ze zit te broeden. Ook controleren we meteen haar ringnummer en meestal is het een bekend uiltje uit vorige jaren. Ze gaat daarna weer tevreden verder met broeden en wij gaan op pad naar de volgende kast.

Steenuilen hebben het zwaar  

De schreeuw van de steenuil klonk op veel plekken www.vogelgeluid.nl/steenuil, dus eigenlijk hadden we op een goed broedresultaat gerekend, maar een erg succesvol broedseizoen kunnen we het niet noemen.  Slechts 11 van de 29 kasten was maar bewoond (38%). Vorig jaar was dat nog bijna de helft, maar er waren wel vollere nestjes: zelfs 4 nesten met 4 eitjes! In totaal hebben we 30 eieren geteld en uiteindelijk zijn er 18 jonge uiltjes geringd (60%)

Verschillen

De legsels varieerden dit jaar erg in leeftijd; in het ene nest vonden we nog eitjes en in een andere kast waren de jongen al groot genoeg om te ringen. Misschien was het koude voorjaar en daarna de droogte een oorzaak. In andere controle gebieden was het aantal legsels nog minder dan bij onze groep. Het blijft dus de moeite waard om de steenuil te beschermen; ze hebben het moeilijk en de aantallen nemen door de jaren niet echt toe. 

Deze link van het programma ‘Vroege Vogels’ laat 2 nesten van steenuilen zien.www.youtube.com/watch?v=SMaOghFQ2Gc

Op pad met de ringer 
De werkgroep Steenuilen Nijbroek heeft begin mei alle 28 steenuilen-kasten nagelopen op bewoning en de aanwezigheid van eieren. Nog nooit zijn er zoveel eieren aangetroffen; 40 stuks! Helaas is één kast (en de boom) verdwenen na een storm. Op donderdag 2 juni 2022 zijn de kasten weer bezocht en zijn de jonge uiltjes geringd, maar ook gewogen en gemeten.

Broedsucces
Helaas zijn van de 40 eieren maar 17 jonge uilen aangetroffen. Dat is een broedsucces van 43%, een mager resultaat. Uit prooionderzoek in de Zuidoost-Achterhoek (voorlopige gegevens van de landelijke Steenuilenwerkgroep Stone) blijkt nu al dat de uilen moeite hebben om genoeg veld- en bosmuizen, belangrijk voedsel voor de jongen, te vinden. Er worden veel meer spitsmuizen tussen de prooiresten gevonden dan normaal, terwijl deze niet populair zijn bij steenuilen. Ook zijn er meer kleine zangvogels de dupe.

Waar zijn de muizen heen?
Pieken en dalen van muizenpopulaties zijn in beginsel onderdeel van de natuurlijke cyclus van muizen. Het gebrek aan eikels en beukennootjes in de herfst van 2021 zal een belangrijke factor zijn geweest voor de bosmuis. Bij de veldmuizen is het mogelijk dat veel veldmuisholletjes zijn ondergelopen in de extreem natte februarimaand.

Nijbroek
Toch hebben we nu 17 jonge uiltjes in onze buurt erbij. Het hoogste aantal tot nu toe in onze metingen sinds 2018, dat varieerde van helemaal geen uiltjes in het eerste jaar tot 9 steenuiltjes in 2021. We hopen dan ook dat deze uilen het zullen redden en ook tot broeden zullen komen, want het gaat nog steeds niet goed met de steenuil. Daarom geven we onze meetgegevens door aan Sovon Vogelonderzoek, die de ontwikkeling van de vogels bijhoudt. 

Vogel gevonden?
Indien je een steenuiltje of een andere geringde vogel vindt, dan kun je het ringnummer via internet simpel doorgeven op www.griel.nl. Dat helpt het vogelonderzoek vooruit en je krijgt informatie retour over het jaar waarin de vogel geringd is en op welke plek dat is gebeurd.