Bijzonder gebied tussen de dijken

Categorie: Werkgroep Rijk Landschap Pagina 1 van 3

Een bloeiend project, dat Plan26

De ingezaaide bloemenstroken op de velden achterin omzomen mooi het witte veld met boekweitplanten. De bloeiende planten lokken nu heel wat bijen. Voornamelijk honingbijen.

Bij de poel is het nog wat rustiger. De beplanting moet zich daar nog grotendeels ontwikkelen, maar toch bloeit daar o.a. de kruipende boterbloem, het duizendblad, de inheemse berenklauw, kamille, bijvoet, gekroesde melkdistel en diverse grassen. De witte moerasspirea staat in de sloot samen met de paarse kattenstaart en de pitrus.

Hier trekt de beplanting juist voornamelijk andere vliegers dan de honingbij. Vooral op de berenklauw zitten heel veel verschillende insecten.

de doodskopzweefvlieg op berenklauw
Pitrus

De poel zelf is al weer een stuk opgedroogd vergeleken met van ’t winter en heeft mooie oeverranden. Er waren al twee platbuik-libellen aan het vliegen, die misschien wel een goede plek zochten om eitjes af te zetten in het water, want de platbuik heeft een voorkeur voor nieuwe poelen met weinig plantengroei.

een vrouwtje platbuik libelle

De heg die in december 2022 geplant is rond de boomgaard, is goed aangeslagen. Er zijn wel een paar struikjes die het niet gered hebben, maar enige uitval is er altijd. Opmerkelijk is wel dat bijna alle jonge vlieraanplant doodgegaan is. Dat was ook al zo bij de heg in het weiland aan de Middendijk. Jammer, maar daar moet dus nog wel wat vlier tussengevoegd worden.

de klussers met pauze

De bouwjongens waren ook weer druk aan het klussen. Ze zijn nu bezig met de kopgevels van de schuur en dat is werk op grote hoogte en nogal gevaarlijk om dat vanaf ladders te doen. Gelukkig stelde de firma Kluin uit Terwolde, die ook het staalwerk van de schuur neergezet heeft, hun hoogwerker ter beschikking, zodat er veilig gewerkt kan worden.

Er is al één appel en één mispel aan de nieuwe aanplant, maar voor de Polder Nijbroek appelsap moeten we dit jaar toch weer met een emmertje op de ladder bij de oude bomen.

Water in de polder Nijbroek

Vorige week kreeg ik een tip, dat er een leuk filmpje over Nijbroek op internet circuleerde. Misschien heeft u het al gezien, maar voor die dorpsbewoners, die het net als ik gemist hebben, hierbij de link: https://www.youtube.com/watch?v=8hUqfPGODv0

Blijven lezen

Toen ik op zoek ging naar bovengenoemde film kwam ik op de website van het waterschap Vallei en Veluwe terecht, waar nog veel meer over Nijbroek te vinden was; voornamelijk over het project Water in polder Nijbroek.

Het is werkelijk leuk om deze website eens aan te klikken, want voordat je het weet, klik je van de ene link op de andere en kom je veel te weten over de problemen met de waterberging en de afvoer van overtollig water in de polder Nijbroek, maar gelukkig ook over de oplossingen om beter om te gaan met de zwaardere regenbuien en de langere periodes van droogte. Het waterschap Vallei en Veluwe en de gemeente Voorst gingen samen met de bewoners en grondeigenaren op zoek naar passende plekken voor waterberging, het vasthouden van water en slimmer peilbeheer. 

Klik dus vooral deze link eens aan: https://waterinpoldernijbroek.nl

Nieuw drassig land

Het project ‘Nieuw drassig land’ wordt mogelijk gemaakt met steun van de De Erfgoed Deal, een samenwerkingsverband tussen de rijksoverheid, gemeenten, provincies en maatschappelijke organisaties actief in de ruimtelijke ordening en erfgoedzorg. De Deal heeft als doel om met de kracht van ontwerp historische waarden een plek te geven in de leefomgeving van de toekomst. Voor het gemaal Terwolde en polder Nijbroek maakt de financiële bijdrage van de Erfgoed Deal het mogelijk meer te doen dan alleen het noodzakelijke water-technische onderhoud.

de biodiversiteit neemt door het maaibeheer toe op het klompenpad

Bezoek

Een verslag van het interdepartementaal bezoek in juni van dit jaar aan o.a. het gemaal, het Boerdambosje en Plan26, in het kader van het waterproject ‘Nieuw drassig land’ kunt u hieronder lezen: 

https://www.erfgoeddeal.nl/actueel/nieuws/2024/07/02/interdepartementaal-bezoek-aan-erfgoed-deal-project

Aart Stenfert vertelt over de totstandkoming van Plan26 aan het bezoek

Zomaar een werk-ochtend in het Boerdambos

Afgelopen donderdag was er weer een werkochtend in het Boerdambos.

Tijdens het vogelbroedseizoen (van half maart t/m half juni) heeft de vrijwilligersgroep er niet gewerkt en dat is best een lange tijd. Het bos zag er nog ondoordringbaarder uit dan in de wintermaanden. Het was nu omzoomd met hoge brandnetels, mooi om te zien, maar behoorlijk pijnlijk af en toe.

We werken zonder motormaaiers, motorzagen e.d. om de rust in het gebied te bewaren. Dus, omdat het allemaal handwerk werk is, gaat het niet snel, maar dat hoeft ook niet. We werken er met vier, soms vijf vrijwilligers en de bos/bomen deskundige, Lodewijk van Kemenade. 

maai afval

De bermen van het toegangspad moesten nu onder handen worden genomen. Van belang is dan om het maaisel meteen af te voeren, zodat de grond ‘verarmt’ en er kans komt voor diverse inheemse plantengroei.

Er staan enkele wilde rozen in het bos, die we proberen te behouden. Daarom heeft Arnold de ruimte rond de rozen deze ochtend vrij gemaakt van bramengroei en brandnetels, zodat ze weer meer licht en ruimte krijgen om te groeien. 

een vrij plekje voor de roos

Ook is de opslag van de Canadese kornoelje afgeknipt en dit blijven we volhouden om de wortels van de plant uit te putten, zodat die uiteidelijk afsterft. Deze soort kornoelje is namelijk  een struik, die al in een aantal Europese landen als invasieve exoot wordt gezien en in korte tijd een groot gebied kan bedekken en zodoende de natuurlijke vegetatie verdringt. Deze Canadees hoort niet thuis in het Boerdambos. Een aanrader is dan ook om deze struik niet in je tuin te zetten in de buurt van een natuurgebied, maar te kiezen voor de inheemse rode kornoelje.

In het bos zelf zijn we nog niet echt bezig geweest deze week; alleen is er een eikenstobbe afgezet door Ivo en Roland met (anti-vraat) gaas tegen de reeën.

En toen zagen we nog een hele grote reuzenbereklauw staan. Prachtig in bloei, maar niet raadzaam om deze tot zaad te laten komen. Deze plant kan zich enorm vermeerderen ten koste van de inheemse flora, maar gelukkig lijkt het één verdwaald exemplaar.

Lodewijk heeft de brandnetels getrotseerd en heeft de plant weggehaald. 

Berenklauw

Gelukkig helpt de gemeente ons ook af en toe een handje. Een rij struiken op grond van de buurman is, in overleg met de familie verwijderd. Hier stonden “tuinstruiken”, waarvan eigenlijk geen nakomelingen in het Boerdambos moeten komen, zoals de hier bovengenoemde Canadese kornoelje. 

Ook zijn deze winter enkele hoge bomen getopt m.b.v. een hoogwerker, omdat ze dreigden op de weg te vallen. De (dode) stammen laten we wel staan, want daar kunnen allerlei dieren gebruik van maken zoals bijvoorbeeld de specht en verschillende insecten. 

het Boerdambos is een mooi rustgebied voor dieren

VroegeVogels in Boerdambos

Op donderdag 2 november 2023, terwijl storm Ciarán losbarst, bezoekt het radioteam van VroegeVogels het Boerdambosje in Nijbroek. Het beheer van dit bos aan de Vaassenseweg wordt uitgevoerd door vrijwilligers onder de deskundige begeleiding van wilde-bomendeskundige Lodewijk van Kemenade.

Verslaggever Gert Elbertsen van VroegeVogels stelt de vragen en er is een kort filmpje van het bezoek gemaakt. https://www.youtube.com/watch?v=_CMtrO8TPEY

Wilde bomen

Zonder onderhoud in het Boerdambos, worden de oorspronkelijke bomen en struiken (zoals de zomereik, éénstijlige meidoorn, hondsroos en es) overgroeid door uitheemse soorten zoals de Amerikaanse vogelkers. Dat zou jammer zijn, omdat oorspronkelijke bomen en struiken een belangrijke rol kunnen spelen bij het klimaatbestendig maken van onze bossen. Deze wilde of  autochtone bomen hebben namelijk een grote genetische diversiteit en daardoor een beter aanpassingsvermogen aan (klimaat)veranderingen. 

De verslaggever en de wilde-bomen deskundige

Het bewaren waard

Het belang van oorspronkelijke bomen en struiken wordt ook erkend door de Rijkdienst voor Cultureel Erfgoed. In samenwerking met het bureau Wilde BomenEcologisch Adviesbureau Maes en Landschapsbeheer Flevoland stelde ze de ‘Attentielijst bedreigde wilde bomen en struiken’ op, om bij beheerders, overheden en organisaties aandacht te vragen voor het behoud van deze oorspronkelijke bewoners.

Gelukkig heeft de gemeente Voorst de waarde van het Boerdambos al in 2019 herkend als te bewaren erfgoed en aangekocht.

Nu is Thijs Hoekman, adviseur groen en landschap bij de gemeente Voorst, aan het uitzoeken of het Boerdambos een beschermd groen- monument status kan krijgen.

Bijna ontoegankelijk

Terug luisteren radiouitzending

Via onderstaande link is de uitzending (van 8 minuten) van VroegeVogels dd. 19 november 2023 te beluisteren:

https://www.nporadio1.nl/fragmenten/vroege-vogels/7fbb8c46-e0b2-4f45-9f77-f38084211e2d/2023-11-19-waarom-is-dit-bosje-uniek

Meer lezen?https://www.cultureelerfgoed.nl/publicaties/publicaties/2019/01/01/behoud-groen-erfgoed

Droge rabatten en volle slootjes

Lente op Plan26

De maten voor de fundering van de veldschuur worden uitgezet op Plan26. Het is een precies werkje, waarna Tonnie de grond ca. 70cm uit kan graven.

Het uitgegraven stuk voor de woningen is ondertussen lekker vol geregend…..

Binnenkort kunnen we dus goed zien hoe groot het erf tussen de schuur en de woningen wordt.

Ondertussen rondlopend door het weiland aan de Middendijk, zag ik dat de lente voorzichtig is begonnen. De 1epinksterboem is al in bloei en de rest zal niet lang op zich laten wachten.

paarse dovenetel midden in het speenkruid

Boomgaard bij de kerk gesnoeid

Afgelopen zaterdag hebben we met een klein groepje snoeiers, de bongerd bij de kerk haar jaarlijkse snoeibeurt gegeven. Het was in tegenstelling tot de koude, regenachtige dag ervoor, mooi zonnig weer: de jas ging er zelfs bij uit! Vooral aan de binnenkant van de bomen hebben we nu wat takken weggehaald want zoals een oude (snoei)kreet luidt: “je moet er een pet doorheen kunnen gooien”. Er was dit keer weinig waterloot om weg te halen. De omgevallen boom midden in de boomgaard was niet meer te redden en is in stukken gezaagd. Die zal op termijn vervangen worden. Het snoeihout is op een ril naast de sloot gelegd en op een plek midden in de boomgaard. Hierin kunnen dieren bescherming zoeken, zoals de egel. 

Aankomende zaterdag (18 maart) worden de 2e boomgaard, tussen de oud- en nieuwbouw, en de achterste bongerd bij de Eendenkooiweg onderhanden genomen.

We verzamelen ons om 13.00u in de 2e boomgaard aan de kant van het Geerse Pad achter de woning van Henk en Hennie Baars. Wie mee wil helpen moet een lange snoei- of takkenschaar mee nemen. Ook deze keer zal het doel zijn de binnenkant van de boom ruimte te geven.

Nog een paar vrijwilligers erbij?

Op 20 december hebben we een oproep gedaan aan de inwoners van Nijbroek om als vrijwilliger mee te werken in het Boerdambos aan de Vaassenseweg. Er is nu al een kleine groep aan het werk, maar enige uitbreiding zou fijn zijn!

Inmiddels zijn we gestart met een clubje van 5 vrijwilligers o.l.v. Lodewijk van Kemenade met het ‘ringen’ van bomen, die niet in het oude hakhoutbosje thuishoren, zoals de Amerikaanse vogelkers en de ratelpopulier. Deze bomen sterven dan binnen 2 jaar af en lopen niet meer uit, zodat bijvoorbeeld de eik en de meidoorn weer licht krijgen om uit te groeien. 

Deze boom is geringd; de sapstroom is nu onderbroken en hij zal doodgaan

We hebben afgesproken om vóór het broedseizoen (dus tot 15 maart) iedere donderdagochtend in het bos te werken en daarna wat minder vaak. Het beheer zal voor het overgrote deel in handkracht uitgevoerd worden. Het doel is groeiruimte te geven aan de wilde soorten die hier thuishoren.

De gemeente Voorst heeft het Boerdambos in 2019 aangekocht wegens het waardevolle karakter en het bosbeheer aan het bedrijf Wilde Bomen toevertrouwd. Lodewijk van Kemenade van Wilde Bomen is de deskundige die ons begeleidt. Hij werkt vaker met vrijwilligers uit de buurt in diverse projecten. 

Deze boom is gemerkt met een bles; hij moet dus geringd worden

Heb je zin om de handen uit de mouwen te steken in de natuur onder deskundige leiding en kun je op donderdagmorgens van 10.00u tot 13.00u meld je dan aan bij onderstaand emailadres. Voor gereedschap, koffie en thee wordt gezorgd.

mailadres: vankemenade@wildebomen.nl

Meer lezen over het Boerdambos? Druk op de grijze knop Boerdam onder dit artikel.

Wie werkt er graag in de natuur?

In de polder Nijbroek zijn bijna alle oude bosjes en houtwallen verdwenen, maar om het Boerdambos aan de Vaassenseweg te behouden, is het in 2019 aangekocht door de gemeente Voorst. In 2021 is het bos onderzocht door de heer Bert Maes en René van Loon. (Zie het artikel op deze site van 8 april 2021 https://poldernijbroek.nl/bezoek-aan-het-oude-bosje-boerdam-aan-de-vaassenseweg-nijbroek/)

luchtfoto bij de rotonde het Boerdambos

Het Boerdambos blijkt een bijzondere waarde te hebben op het gebied van wilde (autochtone) bomen en struiken. Om die weer toekomst te geven wil Lodewijk van Kemenade een vrijwilligersgroep oprichten voor het beheer van dit bos. 

Hij zoekt hiervoor mensen die één of twee ochtenden in de maand willen meewerken. Het is de bedoeling om het onderhoud voor het overgrote deel in handkracht uit te voeren. Het doel van het beheer is om groeiruimte te geven aan de wilde soorten. Dat kan, bijvoorbeeld om rond de vier verschillende soorten wilde rozen in de bosrand, de bramen te verwijderen, waardoor de rozen goed kunnen uitgroeien. In het bos zelf heeft op veel plekken de (hier niet thuishorende) Amerikaanse vogelkers en de ratelpopulier de overhand, deze kunnen geringd worden en dan sterven ze af en kan de vrijgekomen ruimte gebruikt worden door bijvoorbeeld de tweestijlige meidoorn. 

De werkdagen zullen 1 of 2 keer per maand zijn van 10 tot 13 uur op een doordeweekse dag en bestaat uit kleinschalig beheer. Wilde Bomen zorgt voor instructie, begeleiding, kwaliteitsgereedschap, handschoenen, koffie en thee met een lekkere koek èn inbreng van kennis en advies. De vaste begeleider is in bezit van een geldig EHBO-diploma en zal aanwezig zijn om een veilige uitvoering van de werkzaamheden te garanderen. De groep kan bestaan uit maximaal 15 vrijwilligers per keer. Tijdens de werkdagen wordt alleen met handgereedschap gewerkt. Voor de veiligheid maar ook om de rust die uitgaat van het werken in de natuur niet met een kettingzaag te verstoren. Meer info is te vinden op wildebomen.nl, het bedrijf van Lodewijk, dat ingehuurd is om het beheer professioneel te begeleiden.

Het Boerdambos

Graag komt Lodewijk in contact met mensen (vooral uit Nijbroek!) die interesse hebben om mee te doen. Als start wil hij een probeerochtend plannen. In 2023 is het de bedoeling om twee ochtenden per maand op een door de weekse dag te organiseren. Welke vaste dagen dat worden is afhankelijk van de beschikbaarheid van vrijwilligers. 

Opgeven bij: Lodewijk van Kemenade
Wilde Bomen
mail:     vankemenade@wildebomen.nl. tel: 06-2730 8916

Lees hier meer over het Boerdambos in Nijbroek: https://waterinpoldernijbroek.nl/onderzoek-naar-historisch-hakhoutbosje-boerdam/ en https://waterinpoldernijbroek.nl/project/klimaatbosjes/

Het Zone-College op werk-bezoek

Op vrijdag 25 november is het plantgoed opgehaald dat de stichting Heg & Landschap geleverd heeft in het kader van de jaarlijkse boomplantdag. De gemeente Voorst heeft de eigen bijdrage voor de beplanting voor ons betaald, een mooi gebaar. De struikjes zijn meteen ingekuild op Plan26 tot ze op 5 december geplant zouden worden.

veel werk te doen

Sint Nicolaas

Buienradar gaf aan dat het een druilerige ochtend zou worden, maar gelukkig viel het mee. Na overleg leek het de leerkrachten van het Zone-College uit Twello geen probleem om te komen helpen met een klas leerlingen. Rond 9 uur reden ze met de fiets het terrein op. Zo’n 12 leerlingen, begeleid door twee docenten gingen onze heg rond de boomgaard planten. En deze hulp konden we goed gebruiken, want er moesten maar liefst 600 struikjes de grond in! Deze hulp was een echt Sinterklaas cadeau.

Het mixen van de beplanting

Waarom we toch zoveel heggen aanplanten op Plan26

Het Nederlandse landschap werd tot in de vorige eeuw doorkruist door meer dan 200.000 km groene verbindingen zoals heggen en bosjes. Ze fungeerden als erfafscheidingen, veekering en waren het leefgebied voor bijvoorbeeld vogels en vlinders èn ze leverden vaak ook nog voedsel zoals noten en bessen voor mens en dier.

Met de schaalvergroting van de landbouw en de komst van prikkeldraad gingen vele heggen tegen de vlakte. Daarmee ging voor dieren niet alleen veel leefgebied verloren, maar ook de mogelijkheid om zich, beschut, door het landschap te verplaatsen. 

Een slim verstopte snelweg in de polder      

Een eenvoudige manier om deze natuurlijke soortenrijkdom weer te vergroten, is onder meer het terugplanten van heggen. Je kunt dus zeggen dat we op Plan26 eigenlijk een snelweg aan het aanleggen zijn, maar dan eentje zonder lawaai en uitsluitend voor dieren! 

Goed bezig

Gelukt

De meeste struiken staan in de grond. Ongeveer 150 meter aan heg is er vandaag weer bijgekomen op Plan26. Bij deze nogmaals bedankt Zone-College! De vrijwilligers van Plan26 moeten komende week nog een kleine 20 meter planten in de geul die Tonnie al met zijn kraan(tje) heeft open gewerkt, een ‘eitje’……

De diverse soorten struiken die geplant zijn

Met de lijmkwast in de bongerd

29-10-2022

Afgelopen zaterdag zijn een aantal vrijwilligers van de hoogstambrigade bezig geweest in de boomgaarden in het dorp. Ze hebben op de stam van de bomen een lijm-ring aangebracht die de wintermot moet tegenhouden. De vrouwtjes van deze mot klimmen namelijk voor de vorst in de boom en worden dan gedekt door de gevleugelde mannetjes op weg naar de kruin. De vrouwtjes leggen dan rond de 1e nachtvorst (ongeveer 300) eieren. Als de winter voorbij is, komen de vlinderrupsen uit de eieren, precies op het moment dat de jonge knoppen openbarsten. De rupsen van de wintermot doen zich dan tegoed aan knoppen, bladeren, bloemen en zelfs jonge vruchten. Hierdoor is de oogst van de appels en peren minder. Als ze genoeg gegroeid zijn, laten ze zich aan een gesponnen draad uit de bomen vallen en verpoppen zich in de grond tot de volgende herfst. Deze zomer hadden alle vruchtbomen er last van; het lijkt een beetje op spint. 

de wintermot

Ook zijn er op deze dag meteen weer een paar bomen rechtop gezet m.b.v. palen en spanbanden en zijn de appels opgeruimd die onder de boom bij de speeltuin lagen.

De vrijwilligers hadden een mooie, zelfs zomerse dag uitgekozen voor dit karweitje met een temperatuur van boven de 20 graden! De achterste boomgaard gaan Michel en Bob komende week nog behandelen met de lijm.

Er hangen aan sommige bomen nog appels. Zij mogen geplukt worden!

Pagina 1 van 3

Mogelijk gemaakt door WordPress & Thema door Anders Norén