Veel van de tuinen van de inwoners van polder Nijbroek worden bemest met de compost die verkocht wordt door de Stichting Vrienden van Loamnes. Voorafgaand aan de verkoop, altijd op de eerste zaterdag van maart, staan er op het Dorpsplein 23 pallets compost en potgrond. De negen leden van de Stichting gaan samen met twintig vrijwilligers al vroeg op pad om huis aan huis in Nijbroek en De Vecht de zakken te verkopen. En met succes. Zo langzamerhand weet elke inwoner wel dat de gehele opbrengst bestemd is voor twee dorpen in Roemenië: Loamnes en Hoghilag. Tussen de middag is er een lunch met soep en broodjes voor de mannen die met al die zakken grond moeten sjouwen en aan het eind van de dag komen ze allemaal bij Wim van der Snel thuis samen. Het is daar dan nog even beslist gezellig, want dat kun je wel aan zijn vrouw Minie overlaten. Een week later wordt dezelfde actie in Terwolde vanuit de woning van Willie en Evert Slijkhuis nog eens grondig overgedaan.
De compostactie is niet de enige manier waarop men geld probeert binnen te krijgen. Ook op de kerstmarkt in Nijbroek is de Stichting elk jaar aanwezig en daarnaast zijn er de nodige sponsoren.
Wim vertelt hoe men op het idee is gekomen om een hulpstichting voor deze twee dorpen op te richten. Na de val van Ceaușescu in 1989 werd in Deventer een hulpactie voor de Roemeense stad Sibiu opgezet. Sibiu is een middeleeuwse stad in het hart van Roemenië met 150.000 inwoners. Het enthousiasme waarmee men zich inzette, sloeg over naar twee diakenen uit Terwolde en Nijbroek. Zij hoorden dat er fietsen, vooral kinderfietsen nodig waren. Die wisten ze overal vandaan te halen. De fietsen werden gerepareerd en door de Nijbroeker Johan de Weerd naar Loamnes gebracht.
Er raakten meer mensen bij betrokken en in de loop van de tijd besloten ze om hun hulp op de gemeente Loamnes, 25 km ten noorden van Sibiu, te concentreren. Er werd daarvoor een eigen stichting opgericht. Het eerste wat daar moest worden aangepakt was het schoolgebouw. De kinderen zaten in tochtige en koude ruimten. Dat probleem was voorbij toen binnen twee jaar met geld van de Stichting alle ramen waren vervangen.
Goed schoolmeubilair was er ook niet en dat is nog steeds een probleem, evenals het tekort aan schoolborden. Als er ergens overtollig schoolmeubilair wordt aangeboden, zijn de leden er als de kippen bij om te kijken of ze dat voor een habbekrats of zelfs gratis op de kop kunnen tikken. En dan moeten ze echt even aan het werk.
Zoals enkele dagen voor het gesprek met Wim. Hij was met enkele mensen bij een school in Apeldoorn geweest om banken en stoelen op te halen. Alles moesten ze zelf versjouwen en in een lesvrachtwagen van rijschool De Weerd laden. Dit meubilair gaat in april 2019 naar Roemenië. Het is een prettige bijkomstigheid dat de boel niet hoeft te worden uitgeladen, want tijdens het lessen moet de vrachtwagen beladen zijn. Dus dat komt mooi uit.
De Stichting heeft verder veel kunnen bereiken om de gezondheidszorg te verbeteren. De dokterspost in Loamnes is door de vrijwilligers met hulp van lokale bewoners gebouwd. Op de muur ervan werd een bordje gemetseld met in het Roemeens en Nederlands de tekst: “Deze dokterspost is mede mogelijk gemaakt door de Vrienden van Loamnes”. Gelukkig kan de dokter nu ook beschikken over stromend water. Het valt voor ons moeilijk voor te stellen, dat dit tot voor kort nog niet zo was. Maar er is nu door de overheid een waterleiding naar het dorp aangelegd. Op de school in Hasag, dat deel uitmaakt van de gemeente Loamnes, moet er echter nog altijd water voor de toiletten met een tractor met giertank aangevoerd worden.
Een wel heel bijzonder project wist de Stichting in Sibiu te realiseren. Daar worden dagelijks zo’n 25 lichamelijk en geestelijk gehandicapte leerlingen met busjes naar hun school Casa Luminii (Huis van Licht) gebracht. Hun klaslokaal bevindt zich niet op de begane grond en tot voor kort moesten alle kinderen door de chauffeurs naar boven gedragen worden, een zware klus, elke dag weer. Een traplift was hier onontbeerlijk. Met een gift van “Vrienden van Loamnes” kon die in Roemenië worden aangeschaft. Maar daar bleef het natuurlijk niet bij. De vrijwilligers installeerden de lift zelf in de school. Zo werd letterlijk een zware last bij de mensen van hun schouders gehaald.
Op een gegeven moment beschikte de Stichting over een eigen bus om de goederen te transporteren. Die had men tot een soort vrachtwagen omgebouwd. Er waren daarin voldoende slaapplekken voor de vrijwilligers. Aan die bus zat nog een aanhangwagen gekoppeld. Bij een van de transporten – ze waren ergens in Oostenrijk – zagen ze tijdens het rijden opeens vlammen onder de bus vandaan komen. Vreselijk geschrokken kon iedereen nog net op tijd de bus verlaten, maar de bus en de vracht waren reddeloos verloren. Sindsdien nemen vaak Roemeense chauffeurs de spullen mee als retourvracht. Als mede-sponsor van de transporten stelt ook Rijschool De Weerd zijn vrachtwagens ter beschikking.
De hulpacties, die door “Stichting Vrienden van Loamnes” worden georganiseerd, vragen veel inzet van de vrijwilligers, niet alleen qua tijd maar ook fysiek. Bovendien hebben ze met mensen uit een heel andere cultuur te maken, die niet gewend zijn om altijd zo snel te reageren als wij hier gewend zijn. Dat kan nog wel eens frustrerend zijn. Ook moet men steeds bedacht zijn op corruptie en misbruik van de goederen.
Maar dat weerhoudt de leden van de Stichting er niet van om vol goede moed door te gaan. De contacten zijn goed. Om kennis op te doen over recycling en waterzuivering is een delegatie uit Loamnes enkele jaren geleden naar Nijbroek gekomen. Zij werden bij particulieren ondergebracht. De leden hadden voor de Roemenen excursies naar de toenmalige VAR en naar de waterzuiveringsinstallatie in Apeldoorn georganiseerd. Het is mooi te zien, dat mede naar aanleiding van dat bezoek een eigen waterzuivering in Loamnes kon worden geïnstalleerd.
Alle hulde voor Stichting Vrienden van Loamnes. Denk eens al die vrijwilligers wanneer je je planten op het terras en in de tuin dankzij hun potgrond en compost weer zo mooi in bloei staan. Via kleinschalige projecten zetten zij zich in om het zware leven van de mensen in de dorpen Loamnes en Hoghilag te verlichten, zodat ook hun leven tot bloei kan komen.
Dit is het tiende verhaal in de reeks Nijbroekers in beeld, geschreven door Herman van den Nieuwendijk. Herman is onderdeel van de werkgroep Polder Nijbroek en woont aan de Dijkhuizenweg.